خرید گز یه موضوع بسیار حساس میان مردم هست؟ اصلا گز چیست؟ “گز” یک شیرینی لذیذ و نمادین ایرانی است که دارای یک تاریخچه غنی و اهمیت فرهنگی دارد. این شیرینی محبوب از ایران به خارج از کشور گسترش یافته و اکنون توسط مردم سراسر جهان مورد استفاده قرار میگیرد. “گز” یکی از شیرینیها و خوراکیهای محبوب در ایران است که اولین بار در بلداجی ساخته شده و سپس در اصفهان تکمیل و گسترش یافت و دوباره در بلداجی اوج گرفت. امروزه بهترین نوع گز در بلداجی تهیه و توزیع میگردد.
گز معمولاً در مناسبتهای خاصی مانند عروسیها، جشنها و تعطیلات دینی سرو میشود. همچنین، این شیرینی به عنوان یک هدیه و سوغاتی محبوب برای گردشگران که ایران را بازدید میکنند، محسوب میشود. به دلیل علاقه شدید مردم به “گز”، این شیرینی در ایران به عنوان یکی از نمادهای فرهنگی شناخته شده است. همچنین، تولید “گز” یک فرآیند مستلزم دقت و مهارت است و به همین دلیل، تولید این شیرینی به عنوان یک شغل بسیار محبوب است.
به دلیل طعم و کیفیت بالای “گز”، این شیرینی به سرعت به یکی از شیرینیهای محبوب در سراسر جهان تبدیل شد و در حال حاضر به کشورهای مختلفی نظیر ایالات متحده، کانادا، انگلستان، آلمان، هند، پاکستان، ترکیه، عربستان سعودی، امارات متحده عربی، قطر و کویت صادر میشود.
انواع گز
گز از زمان تولید و تهیه تاکنون تغیرات زیادی داشته است و در انواع زیادی تولید میشود. البته مواد اصلی گز به صورت ثابت است. سفیدهی تخمرغ، شکر، ، مغز بادام و پسته و هل و گلاب و عصارهٔ گزانگبین معمولا طعم دهندههای گز هستند. البته تیم گز فردوس در شهر بلداجی توانسته برای شیرینی گز خود به جای شکر از عسل گون استفاده کند. در تولید گز فقط طعم دهندهها و نوع بسته بندی ان متفاوت است. تیم گز فردوس قصد دارد در این مقاله انوع گز را به صورت اختصاصی بررسی کند. با ما همراه باشید.
انواع گز بر اساس شکل بسته بندی و قالب برش
همیشه در هر تجارت و کسب و کاری روش بسته بندی و شکل ظاهری محصول عاملی تاثیرگذار در فروش و موفقیت کسب و کار میباشد. در تولید گز هم خلاقیت در بستهبندی و فروش عاملی تاثیرگذار و مهم بوده است که به ان توجه شده است. همیشه در بسته بندی و برش گز سعی شده است که گز بر اساس طرحهای بومی و کلاسیک ایرانی بسته بندی و عرضه شود.
گز لقمهای
اکنون گز ایرانی، مخصوصا پرچمداران این صنعت، یعنی گز بلداجی و اصفهان گز را در انواع گز لقمهای، گز اردی، گز سکهای و گز برشی تهیه و ارائه میدهند. معروف ترین قالب برش گز، نوع گز لقمهای میباشد. گز لقمهای همان گزهای با قطعات کوچک و مکعب مستطیل است که همه در خاطر خود داریم. این گز طرفداران زیادی دارد.
گز نرم
گز نرم نیز یکی دیگر از انواع گز است که برای افرادی که مشکلات دندانی و یا از دست دادن قوه ی فک هستند و نمی توانند گز های سفت را بخورند مناسب است. این گز با افزایش رطوبت 8 تا 12 درصدی گز به وجود میاید. چون گز نرم به راحتی قابل خوردن است. برخی از مشتریان شیرینی ها را نسبت به سایر گز ها نرمتر و لطیف تر می پسندند.
گز برشی
گز برشی یا اردی یکی از انواع گز ها است که به وسیله دستگاه های خاص و تخصصی در کارخانه ها و واحدهای تولیدی تهیه می شود. این دستگاه ها به وسیله برش دادن مواد اصلی در داخل گز، علاوه بر ایجاد ظاهر و طرح خاص درونی گز، بهبود و یکنواختی مزه و ترکیبات در داخل شیرینی را هم فراهم می کنند.
با استفاده از این دستگاه ها، گزها به صورت لایه هایی برش خورده و سپس دوباره به هم چسبانده می شوند. این عمل باعث تشکیل یک نمای درونی متنوع و خوش ظاهر در گز می شود. علاوه بر ظاهر زیبا، برش داده شده درگیری مجدد مواد درونی گز را افزایش داده و منجر به ارتقای مزه و بافت گز می شود. گز برشی به صورت های مختلفی و با ابعاد و طرح های متنوع تولید می شود.
این انواع گزها معمولا برای استفاده در تهیه صندوقچه های شیرینی و سرویس یا فروش به صورت فردی استفاده می شوند. همچنین به دلیل ظاهر زیبایی که دارند، گزهای برشی معمولا به عنوان سوغاتی های تهیه شده در شهرها و مناطق مختلف معروف هستند.
گز انگشت پیچ
گز انگشت پیچی یکی دیگر از انواع گز ها است که در شیرینی ها با غلظت زیادی استفاده می شود. این نوع گز به واسطه عدم وجود مغز در داخل آن، به شیرینی هایی که شبیه به پیچ و خم شدن انگشتان هستند، گز انگشت پیچ معروف است. این گز با کمک دستگاه ها و تجهیزات خاصی تولید می شود و برای بسته بندی و فروش در سفره های شیرینی فروشی یا به عنوان سوغاتی در نقاط توریستی استفاده می شود.
این نوع گز، به علت غلظت بالای مواد شیرینی و عدم وجود مغز درون آن، در حالت عادی پیچیده و در اندازه انگشت بسته بندی می شود. بنابراین، شیرینی های انگشت پیچ به عنوان شیرینی هایی با طرح و شکل جذاب و دیدنی شناخته می شوند. این نوع گز عموما به عنوان یکی از سوغات شهرها و مناطق مختلف شناخته شده است، اما برخی از شیرینی فروشی ها در شهرهای دیگر نیز این نوع گز را تولید می کنند، به خصوص در شهر بلداجی و اصفهان که معروف به تولید شیرینی های متنوع و خوش طعم است.
گز سکهای
گز سکه ای در اصل یک سکه دایره ای است که در آردی مخصوص قرار داده شده است. این مدل گز را می توان در مدل های با مغز و بدون مغز یافت. تفاوت اصلی این گز با سایر مدل های گز در نوع خمیری که استفاده می شود و فرم دایره ای آن است. در تهیه گز سکه ای از آرد سفید استفاده می شود و پخت آن نیز به صورت تابه ای انجام می شود. ترکیبات و طعم این مدل گز با سایر مدل های اصلی گز تفاوتی ندارد و تنها شکل ظاهری آن متفاوت است.
گز شکن دار
گز شکن دار با استفاده از روش های خاصی تهیه و تولید می شود تا رطوبت آن در حداقل باشد. این نوع گز به دلیل کمترین میزان رطوبت، بسیار ترد و شکننده است. وقتی گز شکن دار وارد دهان می شود، به سرعت آب می شود و در نتیجه ماندگاری زیادی دارد. برای افزایش تازگی گز شکن دار، معمولاً در بستری از آرد نول قرار می گیرد. این بستر حاوی کمترین میزان رطوبت است و به این ترتیب ماندگاری گز شکن دار را به حداکثر می رساند.
گز با روکش شکلاتی
روکش شکلاتی با استفاده از لایه نازکی از شکلات درون گز تولید می شود. این روکش علاوه بر اضافه کردن طعم متفاوت و دلپذیر به گز، از ورود رطوبت به داخل محصول جلوگیری می کند و باعث ایجاد بافتی نرم در داخل گز می شود. برای تولید این روکش، می توان از پودر کاکائو تولید شده به وسیله شیر خشک و یا پودر پنیر و سایر مواد اولیه مشابه استفاده کرد. به دلیل وجود این مواد اولیه در ترکیب گز شکلاتی، ارزش غذایی این نوع گز بیشتر از سایر مدل ها خواهد بود.
انواع گز بر اساس شهر تولید کننده
گز به عنوان یکی از تنقلات شیرین ایران در بسیاری از استانها تولید میشود، از جمله استانهای چهارمحال و بختیاری (بلداجی)، اصفهان همدان، کرمان، فارس و یزد. این مناطق به عنوان مراکز تولید گز شناخته میشوند و گزهایی با مزه و طعم منحصر به فرد در آنجا تهیه میشوند.
هر استان و حتی هر شهر ممکن است نسخههای مختلفی از گز تولید کند که تفاوتهایی در طعم، نوع مغز استفاده شده یا روش تهیه و پخت آن وجود داشته باشد. با این حال، گز به صورت کلی یکی از اصلیترین تنقلات شیرین ایران محسوب میشود و هر نسخهای از آن نیز میتواند لذیذ و خوشمزه باشد.بلداجب
بنابراین، اگر به دنبال تجربه گز هستید، میتوانید به استانهای اصفهان، چهارمحال و بختیاری، همدان، کرمان، فارس و یزد سفر کنید و از مزه و طعم عالی گز تهیه شده در این مناطق لذت ببرید. در این مقاله قصد داریم بهترین نوع گز در ایران، گزی که بیشتر در خارج از ایران صادر میشود، یعنی گز بلداجی را بررسی کنیم.
تاریخچه “گز بلداجی”
تولید “گز بلداجی” یکی ازصنایع اصلی شهر بلداجی در غرب ایران است. تاریخچه این صنعت به 450 سال، قبل برمیگردد. امروزه، در بلداجی ۸۷ کارگاه تولید گز وجود دارد که هر ماه ۸۰۰ تن گز تولید میکننداین صنعت یکی از منابع اصلی اشتغال و درآمد برای بسیاری از مردم بلداجی و روستاهای اطراف است.
هزاران نفردرتولید، بستهبندی، فرآوری مواد .خام، توزیع و فروش گز به صورت مستقیم و غیرمستقیم کار میکنند. در سال ۲۰۱۸ و پس از چهار سال پیگیری، “گز بلداجی” به عنوان یک برند جهانی ثبت شد. این ثبتنام هزینههای بازاریابی را کاهش داده و اعتبار و وضعیت این محصول را افزایش داده و به افزایش صادرات آن کمک کرده است.
به طور کلی، صنعت “گز بلداجی” یکی از صنایع برجسته در استان چهارمحال و بختیاری است و یکی از منابع اصلی درآمد و اشتغال برای بسیاری از مردم این منطقه است. با ثبت برند جهانی خود، این صنعت توانسته است اعتبارو وضعیت خود را افزایش داده و با افزایش صادرات خود، به رشد و توسعه بیشتری دست یابد. با ترکیب روشهای سنتی و مدرن، فرایند تولید “گز بلداجی” بسیار خاص و منحصر به فرد است و با مواد خام با کیفیت و بافت خاص خود، این محصول را به یکی از محبوبترین گزهای جهان تبدیل کرده است.
صادرات گز بلداجی
“گز بلداجی” به کشورهای مختلفی مانند آلمان، سوئیس، بلژیک، فرانسه، انگلستان، قطر، امارات متحده عربی و کویت صادر میشود. ۲۰٪ از تولید به برندهای مختلف صادر میشود، ۷۰٪ در بازار محلی اصفهان فروخته میشود و ۱۰٪ در سایر مناطق ایران مصرف میشود. حجم مالی این صنعت حدود ۱۵۰۰ میلیارد تومان (حدود ۳۵ میلیون دلار) در سال و درآمد ۱۰ میلیون دلاری به صورت ارز خارجی است.
ماده اصلی تولید گز گیاه “گزانگبین”
ماده اصلی در تولید گز گیاه “گزانگبین” است که در کوهستانهای بلداج فراوان است. استفاده از گزانگبین طبیعی در تولید گز، باعث تولید گز با کیفیت بالا شده و مهمترین عامل در رشد و توسعه صنعت گز در این استان است. به علاوه، عسل کوهستانی نیز به عنوان یکی از مواد خام در تولید گز در بلداجی استفاده میشود.
کیفیت گز بستگی به کیفیت مواد خام استفاده شده در تولید دارد. گزانگبین که مهمترین ماده خام است، باید در زمان مناسب و با شرایط مناسب برداشت شود تا بهترین کیفیت را داشته باشد. همچنین شربت قند نیز باید از کیفیت بالا برخوردار باشد تا بافت شیرین و صافی را به دست آورد.
فرایند تولید گـــــز فردوس
تولید گز ترکیبی ازروشهای سنتی و مدرن است. اولین مرحله جمعآوری مواد خام است که شامل گزانگبین، شربت قند، گلاب، پسته و بادام میشود. گزانگبین در کوهستانهای بلداجی برداشت میشود و سپس برای استخراج شیره آن، جوشانده میشود. شیره ساخته شده سپس با شربت قند مخلوط و تا رسیدن به غلظت موردنظر، گرم میشود. مرحله دوم: مخلوط بر روی یک سطح صاف ریخته شده و به خنک شدن و سفت شدن رسیده است. مخلوط سرد شده سپس به قطعات کوچکی تقسیم و با پسته یا بادام روی آن رول شده و در نهایت بستهبندی شده و آماده فروش میشود.
ویژگی منحصر به فرد “گز فردوس”
یکی از ویژگیهای منحصر به فرد “گز فردوس”، بافت نرم و لطیف آن است که با گزهای دیگر که ممکن است سخت و شکستنی باشند، متفاوت است. این بافت با استفاده از یک دستورالعمل و فرایند تولید خاص به دست میآید که از نسل به نسل در بلداجی انتقال یافته است.
علاوه بر طعم خوشمزه و بافت منحصر به فرد، “گزفردوس” به دلیل مزایای سلامتی خود نیز شناخته شده است. گزانگبین که ماده اصلی آن است، یک گیاه دارویی است که قرنهاست در پزشکی سنتی برای درمان بیماریهای مختلف از جمله مشکلات تنفسی و گوارشی استفاده میشود.
در کل، “گز بلداجی” یک محصول منحصر به فرد و ویژه است که توسط بسیاری از مردم در ایران و سراسر جهان دوست داران گز مورد علاقه قرار میگیرد. فرایند تولید آن روشهای سنتی و مدرن را ترکیب کرده، و مواد خام با کیفیت بالا و بافت منحصر به فرد آن، آن را به یکی از محصولات محبوب و با اهمیت فرهنگی در ایران و سراسر جهان تبدیل میکند.
بلداجی شهر گزی ایران
تاریخ تولید گز در بلداجی به بیش از 450 سال پیش باز میگردد که آن زمان به عنوان یک خوراکی شیرین توسط مردم بومی تولید شد. با گذر زمان، تولید گز به صورت سازمانیافتهتر و به یک صنعت پر رونق در بلداجی مناطق اطراف آن تبدیل شد. امروزه، بلداجی به عنوان “شهر گز” ایران شناخته میشود و به خاطر تولید گز با کیفیت بالاش مشهور است.
گز میراث فرهنگی ایران
علاوه بر طعم خوشمزه و بافت منحصر به فرد، “گز بلداجی” اهمیت فرهنگی و اجتماعی قابل توجهی در ایران دارد. آن را معمولاً در مناسبتها و جشنهای ویژه مانند عروسیها، عید فطر و نوروز (سال جدید پارسی) سرو میکنند. همچنین، آن را به عنوان یک هدیه محبوب در تعطیلات و رویدادهای ویژه به دوستان و خانواده اهدا میکنند.
به منظور تأیید اهمیت فرهنگی آن، “گز بلداجی” در سال 2012 به عنوان میراث فرهنگی بیجان و ملی ایران ثبت شد. این ثبت نام کمک کرده است که آگاهی از ارزش فرهنگی گز افزایش یابد، همچنین به حفاظت و حفظ روشهای تولید و سنتهای منحصر به فرد آن کمک کرده است.
“گز بلداجی” نه تنها یک خوراکی خوشمزه است، بلکه نمادی از تراث فرهنگی غنی ایران و هوشیاری مردم آن است. تولید گز نیاز به درک عمیق از محیط محلی و منابع طبیعی موجود، و همچنین تسلط بر روشهای سنتی مورد استفاده در تولید آن دارد. این دانش از نسل به نسل منتقل شده و بخشی مهم از فرهنگ و هویت محلی در بلداجی است. برای دریافت مشاوره و همچنین خرید گز میتوانید به کانال ارتباطی ما مراجعه کنید.