از سوغاتی های معروف اصفهان که شیرینی مطبوع و دلنشین است گز انگبین می باشد که در اطراف این شهر درست می شود.
گز اصفهان از قدیمی ترین شیرینی های ایرانی است که قدمتی نزدیک به 450 سال دارد. تولید اولین گز به دوران صفویه برمیگردد و ریشه اصلیاش نوعی شیرینی به اسم حلوا چوبه بوده که مخلوطی از سفیده تخممرغ و شکر است و کشاورزان برای رفع خستگی و تجدید قوا از آن استفاده میکردند. حلوا چوبه مانند بسیاری از چیزها تکامل یافت و بعد به گز تغییر کرد.
گز اصفهان از معروف ترین صنایع غذایی ایرانی است که به کشور های مختلف صادر میشه.در این بین تخمین زده میشه سالانه نزدیک به 1500 تن گز از مرز های کشورمون خارج میشه.که بخش بزرگی از آن، مهمان کشور های عربی مثل امارات و قطر است.البته از سال 1395 میزان صادرات به عراق و هندوستان نیز رونق گرفته.
برای تهیه گز از شکر، سفیده تخم مرغ، مغز بادام و پسته، هل و گلاب استفاده میشود. برخی تولیدکنندگان گز از نوعی ماده به نام بادکا نیز استفاده میکنند که این ماده ارزش غذایی آن را پایین میآورد. گز انگبین نوع اصیل این شیرینی که هنوز هم به صورت سفارشی ساخته میشود دارای درصد کمی از عصاره گرانبهای گزانگبین است و آنچه به گز شیرین اصفهان هویت داده همین عصاره و شهد شگفتانگیز انگبین یا گزانگبین است که از درختچههایی به همین نام یعنی گزانگبین در نواحی خوانسار بهدست میآید.
عامل تولیدکننده گز انگبین حشره کوچکی است تقریبا به اندازه پشه که روی ساقه یا برگهای درخت گز انگبین خانه میسازد. سپس از شیره پرورده این گیاه تغذیه کرده و شهد تولید میکند. این عمل، یعنی تولید قند طبیعی توسط این حشره که شاید عملی همانند تولید عسل در زنبور عسل است، چندان شناخته شده نیست و نیاز به تحقیقات بیشتر دارد. سرانجام از اواخر شهریورماه و زمانی که نسیمهای خنک پاییزی وزان میشود، دانههای براق و زرد رنگی همانند ارزن از درختچههای گز انگبین به دست میآید که به آن عصاره گز انگبین میگویند.
در گزهای معمول، گلوکز، کلاب، سفیده تخم مرغ، شکر، مغز پسته، بادام یا فندق و خلال بیدمشک میریزند. حالا گز انواع و اقسام مختلفی دارد. از گزهای لقمهای و آردی گرفته تا گزهای سکهای و انگشت پیچ که آن خاصیت چسبندگی را ندارد و برای سالمندان مناسب است. جای خالی گز انگبین هم با سایر انگبینها مثل انگبین علفی، ترنجبین یا عسل پر میشود.
به غیر از بازار اصفهان و میدان نقش جهان که تا چشم کار میکند انواع و اقسام پولکی و گز را میشود در آن پیدا کرد، در خیابانهای دیگر اصفهان هم گز فروشی کم نیست.
گز اصیل را هم که نرم و در عین حال ترد است، باید از قدیمیهای بازار خرید.